به نام خداوند خالق زیبائی‌ها
با استعانت از خداوند متعال، بسیار خرسندیم که برگزاری همایش ملّی «تجلّی آئین‌های عاشورا در هنر ایرانی» را در آذرماه 1400، توسط دانشگاه شهید باهنر کرمان و یاری دانشگاه‌ها، مؤسسات و سازمان‌های مختلف، به اطلاع شما فرهیختگان و پژوهشگران گرامی برسانیم.
آئین‌های شادی و سوگواری ریشه در فرهنگ کهن هر جامعه‌ای دارد. خصائل فرهنگی، هنری و ملی ایرانیان در طی قرون استمرار و ریشه‌ای محکم دوانده و بخشی از آن در آئین‌های گوناگونی که آئینه هر جامعه‌ای است نمود پیدا کرده است. پی بردن به معناهایی که در دل سنت‌های یک جامعه نهفته است چندان آسان نیست، اما از رویکردها و باورهای آن حکایت دارد. بسیاری از کشورها، اینگونه مراسم را به عنوان یک رخداد احیاء می‌نمایند و از طریق برپائی فستیوال‌ها و کارناوال‌ها به آنها رونق داده، به طوری که جذابیت آنها بیشتر نمود پیدا می‌کند. در ایران امروز نیز گفتمان کربلا یکی از مهمترین عناصر حیات دینی عموم مردم محسوب می‌شود که در قالب مراسم عاشورا تبلور می‌یابد.
تأثیر وقایع محرم بر آئین‌ها و هنرهای ایرانی بر کسی پوشیده نیست. آئین‌های تعزیه و شبیه‌خوانی، سوگ‌خوانی، نوشتن مجلس‌های تعزیه، نوحه‌ها و آواهای فولکلور و بومی، نقاشی و مجسمه‌سازی، ساخت عَلَم و کُتَل و سایر تجهیزات رزمی تعزیه و مراسم‌های عزاداری محرم، موسیقی و ادوات آن در محرم، معماری و شهرسازی و فضاهای متعدد شهری نظیر تکایا و حسینیه‌ها، مراسمات پیشواز محرم، آئین‌های مختلف سوگواری که از قدیم‌الایام نسل به نسل و سینه به سینه حفظ شده و برخی کماکان تداوم دارد (و برخی هم به بوته فراموشی سپرده شده‌اند). حتی امروزه هنرهای معاصر نظیر عکاسی، رسانه‌های عمومی نظیر تلویزیون، فیلم و سینما و هنرهای مفهومی نیز به دنبال موضوعاتی برای خلق آثار هنری می‌باشند که موضوع محرم و واقعه عاشورا، بسیاری از هنرمندان را سیراب نموده که آثار ارزشمند و فاخری را خلق نموده‌اند.
از ویژگی‌های این همایش، نگاه میان رشته‌ای به موضوع هنرهای ایرانی و تأثیرپذیرفتن این هنرها از حماسه عاشورا و درس‌ها و آئین‌های محرم است. برگزارکنندگان تلاش دارند با هدف به اشتراک گذاشته‌شدن پژوهش‌ها و مطالعات مرتبط در هفت حوزه (1.زیبائی شناسی هنر، 2.هنرهای تجسمی و معاصر, 3.هنرهای نمایشی، 4.هنرهای سنتی و صنایع دستی، 5.معماری و فضاهای شهری، 6.موسیقی سازی و آوازی و 7.شعر و ادبیات) توسط شما فرهیختگان و پژوهشگران گرامی محفلی علمی برپا داشته و گامی مفید در جهت معرفی هنرهای متأثر از حماسه حسینی در ایران بردارند.
این همایش فرصتی است برای بارور کردن پژوهش‌های علمی مبتنی بر هنرهای متعدد که با محوریت محرم و واقعه عاشورا از زمان‌های گذشته تا دوران معاصر توسط هنرمندان ایرانی خلق شده‌اند.
با سپاس و احترام
دکتر محسن کشاورز
دبیرعلمی نخستین همایش «تجلّی آئین‌های عاشورا در هنر ایرانی»