| نقاشی قهوه‌خانه‌ای با تکیه بر مضامین عاشورایی |
| کد مقاله : 1002-ASHORA |
| نویسندگان |
|
نگار آویشی *1، حبیب الله کاظم نژادی2 1دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهش هنر دانشکده هنر و معماری دانشگاه سیستان و بلوچستان 2استادیار دانشکده هنر و معماری دانشگاه سیستان و بلوچستان |
| چکیده مقاله |
| سرزمین ما ایران دارای داستان‌ها و روایت‌های اساطیری و مذهبی بسیاری است. از سویی داستان‌های اساطیری چون شاهنامه و از سویی دیگر روایت‌های مذهبی که مشهورترین آنها حادثه کربلا است، از دیرباز موضوع مناسبی برای نقالان و نقاشان قهوه‌خانه‌ها بوده است. در تاریخ هنر ایران به وضوح می‌توان رد پای اعتقادات و باورهای دینی را مرور کرد و آثاری را یافت که با هر ابزار، مواد و شیوه‌ای، روحانیت و معنویات را به نمایش می‌گذارد. تمامی تصاویری که در قهوه‌خانه‌ها توسط نقاشانی که شاید بی‌سواد یا کم‌سواد و کوچه‌بازاری بوده‌اند، ترسیم شده به بهترین شکل مفاهیم و داستان‌ها را به بیننده منتقل می‌کنند. این تصاویر و داستان‌ها درس‌ها و عبرت‌هایی را به انسان می-آموزند که گاه انسان در طول یک زندگی بدان‌ها دست می‌یابد. نقطه اوج این آثار در دوره قاجار بوده و بیشترین مخاطب آن انسان‌هایی از میان مردم کوچه و بازار بوده‌اند. مردم ایران زمین از دیرباز علاقه فراوانی به شنیدن داستان‌های اساطیری و ملی و مذهبی سرزمینشان داشته‌اند. آنها از شنیدن افتخارات قهرمانان میهن و الگوهای مذهبی‌شان لذت می‌بردند و به خود می‌بالیدند.گوش آنها به شنیدن این داستان‌ها عادت کرده و ساعت‌ها پای روایت‌های نقالان نشسته و با تماشای پرده‌های نقاشی که در قهوه‌خانه‌ها وجود داشت، چشم خود را به حرکت این تابلوها و گوش خود را به صدای نقالان می‌سپردند و آن‌چنان غرق در این روایات می‌شدند که گویی در زمان سفر کرده و از نزدیک شاهد این روایات هستند. این مردم به قدری دل به این مضامین می‌سپردند که روزهای متوالی برای شنیدن ادامۀ این روایات از زبان نقال، دوباره به قهوه‌خانه آمده و چشم و گوش و جان و دل خود را در اختیار هنرمند نقاش و نقال گذاشته و گویی سفری دوباره را آغاز می‌کنند. در این پژوهش با تبیین مضامین مختلف در میان نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای، اهمیت مضامین مذهبی و عاشورایی در هنر مردم معمولی مشخص شده است. این تحقیق با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و مقالات معتبر، به دنبال پاسخگویی به این سوال بوده است: در میان مضامین مختلفی که در نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای شاد آنها هستیم، مضامین مذهبی با چه ویژگی‌هایی نقش شده‌اند؟ |
| کلیدواژه ها |
| نقاشی قهوه‌خانه‌ای، روایت‌های مذهبی، شاهنامه، نقالان، نقاشان قهوه‌خانه |
| وضعیت: پذیرفته شده |