مطالعه مضامین و زیبایی‌شناسی دیوارنگاره‌های عاشورایی بقعه آقا سیدحسین کیا در شهرستان لنگرود
کد مقاله : 1018-ASHORA
نویسندگان
مهسا تندرو *
گرافیک، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده مقاله
استان گیلان دارای بقاع و امامزاده‌های متعددی است که بر دیوارهای آن‌ها نقاشی‌های مذهبی کشیده شده است. موضوع اکثر آن-ها وقایع کربلا و روز عاشورا می‌باشد. یکی از پرطرفدارترین بقاع این منطقه بقعه آقا سیدحسین کیا واقع در شهرستان لنگرود است که دارای دیوارنگاره‌های متعددی با مضامین عاشورایی می‌باشد. قدمت این دیوارنگاره‌ها به دوران قاجار یا اواخر صفوی می‌رسد. هدف از انجام این پژوهش شناخت ویژگی‌های زیبایی‌شناسی دیوارنگاره‌های بقعه آقا سید حسین کیا است و به دنبال پاسخ به این سوالات است که این دیوارنگاره‌ها دارای چه مضمون و ویژگی‌های زیبایی‌شناسی هستند و همچنین اعتقاد و باورهای شیعی تا چه اندازه بر هنر دیوارنگاری این بقعه تاثیر گذاشته است؟ روش تحقیق این پژوهش، توصیفی تحلیلی است و اطلاعات لازم به صورت میدانی و کتابخانه‌ای جمع‌آوری شده است. با بررسی دیوارنگاره‌های این بقعه مشخص می‌شود دارای خصوصیات مشترکی با هنر عامیانه است که شامل: سادگی نقوش و اشکال پیکره‌ها، استفاده از رنگ‌های تخت و یکدست، دورگیری قوی طراحی‌ها، فضای دوبعدی و پرسپکتیو مقامی با بزرگ‌نمایی افراد مهم، پرهیز از هرگونه طبیعت‌گرایی و واقع‌گرایی می‌باشد. پیکرها فاقد آناتومی طبیعی و حجم‌پردازی هستند و بنا به ارزش و مقام و شخصیت‌شان بر دیوار جای گرفته‌اند. در انتخاب رنگ ارتباطی با نمایش تعزیه دیده می‌شود. استفاده از رنگ زرد، قرمز اخرایی، سیاه، سبز و آبی لاجوردی جنبه مفهومی آثار را بیشتر کرده و درخشش و نشاط و سرزندگی به موضوع نقاشی بخشیده است. ظهور مضامین عاشورایی در این دیوارنگاره‌ها از نشانه‌های باور شیعی در میان مردم منطقه می‌باشد و با اسطوره‌پردازی تصویری امام حسین(ع) و یارانش بر حقانیت راه ایشان تاکید کردند. اگرچه این آثار مربوط به گذشته است اما مضامین حماسی آنها در باور شیعی مردم منطقه همچنان نقش مهمی داشته و هنوز در کنار این بقعه مراسم عزاداری ایام محرم برگزار می‌شود.
کلیدواژه ها
بقاع گیلان، بقعه سیدحسین کیا، هنر شیعی، هنر عاشورایی، دیوارنگاره
وضعیت: پذیرفته شده