اپیک، اتیک و امیک در موسیقی عاشورایی
کد مقاله : 1025-ASHORA
نویسندگان
تهمینه جاودسخن *1، محمدرضا شریف ‌زاده2
1دانشجوی دکترای تخصصی پژوهش هنر دانشگاه آزاد کیش ایران
2دانشیار دانشگاه آزاد
چکیده مقاله
واقعه عاشورا، بازنمایی مناسک عاشورا و موسیقی عاشورا پیشینه‌ای به درازای بیش از چهارده قرن دارد و شیعیان هرساله در غالب هنرمند، مجری یا نظاره‌گر در این بازنمایی شرکت دارند. رویکرد اپیک، اتیک و امیک سه نوع دیدگاه متفاوت برای یک فرایندِ واحد است. آیین عاشورا، بازنمایی فرایند حماسه عاشوراست که اغلب هنرها در آن به خودنمایی می‌پردازند. هنر موسیقی و موسیقی عاشورایی به دلیل انتزاعی بودنش فلسفی‌ترین هنری است که به غیر از جنبه‌های عینی گرایانه، هویتی درونی و ذهنی گرایانه نیز دارد. رویکرد اپیک پاسخگوی تحلیل بخش حماسی عاشوراست، رویکرد اتیک پاسخگوی تحلیل بخش ظاهری و قابل رویت موسیقی عاشوراست و رویکرد امیک پاسخگوی تحلیل درونی و غیرقابل رویتِ موسیقی عاشورا است. هدف از این پژوهش یافتن دلایل عینی‌گرایانه و ذهنی‌گرایانه‌ی اجرای موسیقی عاشورایی است و سوالات مطرح شده در این پژوهش عبارتند از: 1- چگونه سیستم‌های اعتقادیِ ذهنی، زبانی و رفتاری به‌هم پیوسته‌اند؟ 2- چه زمانی نگاه‌های اتیک و امیک با هم منطبق‌اند و در کدام لحظه از یگدیگر فاصله می‌گیرند؟ این تحقیق پژوهشی است کیفی که به روش سوسیومتری تدوین شده است و شیوه جمع‌آوری داده‌ها مشاهده‌ای و کتابخانه‌ای است. سیستم‌های اعتقادیِ ذهنی، زبانی و رفتاری به هم پیوسته‌اند و در فرایند تحلیل، همپوشانی دارتد. همچنین رویکردهای اتیک و امیک با هم منطبق‌اند مگر در مواردی خاص که در متن مقاله به تفضیل به آن پرداخته شده است. برای تحلیل و تفسیر مناسک آیینی عاشورا لازم است که هر سه رویکرد (اپیک، اتیک، امیک) با هم و همزمان در تحلیل مداخله کنند، چرا که هر سه برای بازنمایی واقعه عاشورا و هدف اصلی این بازنمایی که همانا ساختن افرادی با هویت امام حسین(ع) است، نیاز است.
کلیدواژه ها
اپیک، اتیک، امیک، سوسیومتری، موسیقی عاشورایی
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی