تجلی ارزشهای دینی- فرهنگی آئین عاشورا در فضاهای شهری
کد مقاله : 1030-ASHORA
نویسندگان
عاطفه صداقتی *1، هانیه اسحاق زاده2
1استادیار گروه شهرسازی، دانشکده هنر، دانشگاه بجنورد، بجنورد، ایران
2هیات علمی گروه ارتباط تصویری، دانشکده هنر، دانشگاه بجنورد، بجنورد، ایران
چکیده مقاله
ارزش‌های دینی- فرهنگی به‌نحوی در یک جامعه، هسته‌ی اصلی آن جامعه را تشکیل می‌دهد و بدون شناسایی، حفظ و تقویت (یا احیای) این ارزش‌ها در روند توسعه‌ی یک جامعه، به‌مرور تغییر اندیشه و تزلزل بنیان‌های فرهنگ اصیل حاکم بر آن اجتماع، حادث خواهد‌شد. به‌همین منظور است که محققان مختلف اعم از برنامه‌ریزان، طراحان و مدیران شهری، درصدد عینیت‌بخشی به ارزش‌های حاکم برجامعه بوده و هستند. یکی از مهم‌ترین آئین‌های مذهبی و دینی ما، آئین عاشورا است که همواره پیروان کوی حسینی (ع)، برای آن ارزش خاصی قائل بوده‌اند. پژوهش حاضر که با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده‌است سعی دارد با عنایت به ضرورت لحاظ ارزش‌های دینی- فرهنگی در توسعه فضاهای شهری، آئین عاشورا را با رویکردی ارزش‌شناختی مطمح‌نظر قرار‌داده و ضمن آن نحوه‌ی تجلی ارزش‌های منبعث از این واقعه‌ی پرنوای حسینی (ع) در فضاهای شهری را مطالعه نماید. پژوهش در مسیر نیل به هدف فوق‌الذکر، با مدد گرافیک محیطی و ابزارهای گرافیکی و ارتباط تصویری، بعنوان یکی از یافته‌های اصلی تحقیق، اینفوگرافی نحوه بروز این ارزش‌ها در فضاهای شهری را به تصویر می‌کشد. طبق نتایج، عینیت‌بخشی به آئین عاشورا به‌واسطه‌ی بازگویی ارزش‌ها، منجر به هویت بخشی و بالواقع گذار از ارزش‌ها به هویت می‌شود. ادوات و ابزارهایی چون سنج، تبل، بیرق یا پرچم ، کُتَل، پارچه‌ها، کتیبه و علم، براساس قراردادهای اجتماعی حاکم بر جامعه‌ی ما، در عینیت‌بخشی به این واقعه عظیم در فضاهای شهری، کاربرد داشته و دارند. گرافیک محیطی با شناخت جنبه‌های روانی و اثرات محیطی، خلاقیت در ترکیب المان و نمادهای قابل استقرار در فضاهای شهری را سبب شده و تجلی‌سازی این رویداد مهم ارزشی را می‌تواند بیش از پیش، محقق سازد.
کلیدواژه ها
ارزش دینی- فرهنگی، آئین عاشورا، فضای شهری، ارتباط تصویری (گرافیک)
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی