تجلی حماسه عاشورا در نقاشی قهوه خانه‌ای
کد مقاله : 1040-ASHORA
نویسندگان
آرزو پایدارفرد *1، زکیه حسنی آبیز2
1عضو هیات علمی و ومدیر گروه رشته هنراسلامی
2فارغ التحصیل دانشگاه بیرجند در مقطع کارشناسی هنرهای اسلامی
چکیده مقاله
قیام امام حسین (ع) یکی از وقایع بسیار مهم در تاریخ اسلام است. این واقعه که یکی از حوادث محوری تاریخ تشیع می باشد تاثیرات عمیقی بر فرهنگ ایران داشته است؛ از جمله ادبیات و هنر که نشانه های آن به ویژه در هنر نقاشی قهوه خانه ای ظهور کرده است. قیام عاشورا یکی از بارزترین صحنه های مبارزه علیه حکومت یزید مستکبری فاسد و ستمگر می باشد که امرورزه به عنوان الگویی برای مبارزه با استکبار در نظر گرفته شده است که به قشر خاصی اختصاص ندارد. در این نهضت حماسه ساز و تاریخی اهمیتی که امام حسین (ع) به حضور زنان در صحنه مبارزه می دادند و نقش مفیدی که در نهضت داشته اند الگوی مناسبی برای رهبران هر قیام و زنان جهان در مبارزه با مستکبرین است. بانوانی که در صحنه عاشورا و صحنه های پس از آن حضور داشتند، پیام این قیام بزرگ را به گوش جهانیان رساندند، از جمله این زنان حضرت زینب بود که با سخنرانی های صریح و آشکار خود علیه حکومت مستکبر یزید یکی از بزرگترین اسوه های مبارزه با استکبار لقب گرفت. هدف از انجام این پژوهش بررسی رویکرد مذهبی نقاشی قهوه خانه ای و بررسی آثاری با محوریت حضرت زینب(س) در این گونه نقاشی مذهبی است. بر این اساس، سوال اصلی مقاله حاضر اینگونه تبیین می‌شود؛ نقاشی قهوه‌خانه در رویکرد مذهبی بویژه در ارتباط با حماس عاشورا و نقش حضرت زینب چگونه تبیین می‌شود؟ نتایج مشخص می‌کند، نقاشی قهوه خانه‌ای با نگاه جدی به آینن ها و سنت و الگوهای مذهبی و قهرمان و پهلوان پروری، نثاشی ایران را در دوره پساقاجاری در مسیر و جریان درستی قرار داد و حتی زنان پهلوان و شجاع را به عنوان الگو مطرح کرد.
کلیدواژه ها
عاشورا، زن، نقاشی قهوه خانه‌ای، نقاشی مذهبی
وضعیت: پذیرفته شده