بررسی تأثیرات آیین عاشورایی در نگاره‌های شاهنامه طهماسبی
کد مقاله : 1046-ASHORA
نویسندگان
ابوالفظل عبدالهی فرد *1، شیوا کاشانی ایلخچی2
1هیت علمی دانشگاه هنر اسلامی تبریز
2دانش آموخته دانشگاه هنر اسلامی تبریز
چکیده مقاله
مراسم عزاداری محرم سابقه طولانی در تاریخ ایران دارد. از زمان گسترش تشیع در دوره صفوی تأثیر آن در هنرهای اسلامی بسیار دیده می‌شود. ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﺔ ﻃﻬﻤﺎﺳﺒﻲ که در ﺍﺑﺘﺪﺍﻱ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺻﻔﻮﻳﺎﻥ به ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺩﺭﺁﻣﺪﻩ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎدﻩ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﻣﺬﻫﺐ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﺳﺖ. این پژوهش سعی در پاسخگویی به این پرسش دارد که آیین عاشورایی به چه میزان بر نگاره‌های شاهنامه تأثیر گذاشته و در قالب چه عناصری به تصویر در آمده است؟ هدف اصلی این تحقیق بررسی نگاره‌های موجود در شاهنامه طهماسبی و پیدا کردن ارتباط آن با مراسم و نماد‌های عاشورایی است. گردآوری مقاله به روش کتابخانه‌ای و شیوه تنظیم مقاله به صورت توصیفی - تحلیلی می‌باشد و بر پایه‌ی تطبیق نمونه‌های موجود در نگاره‌ها با نماد‌های عاشورایی است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که بیشتر فرم و تزیینات بکار رفته در سر پرچم‌های موجود در شاهنامه طهماسبی برگرفته از علم-هایی است که در مراسم عاشورا در دوره صفوی استفاده می‌شد. هنرمندان با پشتوانه‌ی ذوق و هنری که داشته‌اند نشانه‌های فرهنگ عاشورایی را در فضای تزیینی نگاره‌ها بکار برده‌اند و با درگیر ساختن ذهن مخاطب باعث اشاعه فرهنگ عاشورایی شده و سهم ارادت خود را به این آیین پرداخته‌
کلیدواژه ها
آیین عاشورایی، نگارگری، شاهنامه طهماسبی
وضعیت: پذیرفته شده