| ظهور مضامین شیعی در کتاب‌نگاری سنتی ایرانی (مطالعه موردی: نسخه چاپ سنگی تحفه الذاکرین از دوره قاجار) |
| کد مقاله : 1053-ASHORA |
| نویسندگان |
|
مستوره سرحدی * گروه گرافیک |
| چکیده مقاله |
| چکیده: استفاده از مضامین شیعی در آثار هنری که پیش از رسمی شدن مذهب شیعه در ایران آغاز شده بود در دوره قاجار به رشد فزاینده ای رسید. ورود صنعت چاپ به ایران عرصه ای جدیدی پیش روی هنرمندان قرار داد. یکی از مهمترین کتاب هایی که در این دوران تصویر شد کتاب تحفة الذاکرین که این کتاب به زیبایی تصویری و شیوایی بیان به شرح مصائب اهل بیت پرداخته است. این تحقیق با روش توصیفی تحلیلی یکی از زیباترین نسخه های مربوط به سال 1280 ه ق را با استفاده از منابع نسخه های سنگی کتابخانه ملی با هدف بررسی شاخصه های مهم تصاویر از جمله طراحی پیکره های مردان و زنان، ترکیب بندی های ویژه و بافت های متفاوت و استفاده هوشمندانه طراح از خط بدلیل نبودن عنصر بصری رنگ در این نوع چاپ، مورد ارزیابی قرار داده است.اکنون سوالی که مطرح میشود این است که مضامین شیعی تا چه میزان در تصویر سازی های کتب مذهبی دوره قاجار کاربرد داشته است؟و این مضامین در کتاب تحفة الذاکرین چگونه به تصویر کشیده شده است. نتایج گویای آن است که کتب حاوی مضامین شیعی حجم قابل توجهی از کتب دوره قاجار را به خود اختصاص داده اند و تصویرسازی آن ها تداوم سنت منع تصویرگری چهره معصومین(ع) و بهره گیری از نمادهای مذهبی را نشان می دهد.کتاب تحفة الذاکرین بیشترین تصویر سازی ها را در بردارد و این روایی بودنن تصاویر منبعی مهم برای نمایش تعزیه به شمار می رود. تصویر سازی های این کتاب نمایش تلفیق هنر غرب و شرق است و هنرمند به زیبایی تمام با استفاده از تکنیک هاشور زنی و دورگیری تصاویر مضامین شیعی را به تصویر کشیده است. |
| کلیدواژه ها |
| کلید واژه ها: مضامین شیعی، تحفه الذاکرین، نقاشی دوره قاجار، چاپ سنگی |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی |